Scanning
Bij een ronde tafel discussie om tot een aanpak te komen tot een gecoördineerde aanpak van geweld tegen vrouwen en kinderen in het openbaar vervoer werden cijfers getoond van een eerder onderzoek over onveiligheidsgevoelens van vrouwen en kinderen tijdens het wachten op het openbaar vervoer in stations e.d. vooral in het donker. Hoewel alle aanwezige partners wel een aanpak hadden voor vermindering van overlast en criminaliteit in het OV, had geen van de partners een coherente strategie om de angst voor een terreur aanslag in het OV te verminderen. Een samenwerking ontstond tussen de anti terreur eenheid van de politie en de gemeentelijke dienst verantwoordelijk voor veilig OV.
Het OV is in de UK vaker doelwit geweest van terroristische aanslagen, de recentste was in 2005 in London.
Terrorisme en openbaar vervoer kruisen elkaar op drie manieren:
- OV als vervoermiddel voor terroristen
- OV als doelwit
- Menigte van mensen aanwezig in het OV als doelwit voor aanslagen
Analyse
Aan de hand van de informatie uit de scan werd het aantal partners uitgebreid met OV bedrijven.
Aan de hand van de probleemanalyse driehoek (slachtoffer, locatie, dader) werden de karakteristieken van deze drie invalshoeken bekeken.
Mogelijke slachtoffers zijn niet alleen gebruikers van het OV maar ook mensen die in de buurt zijn en mensen die geraakt worden door de effecten van een aanslag (familie, vrienden, nabestaanden). Ook OV ondernemingen hun personeel, hulpverleners na een aanslag kunnen slachtoffer worden. Als slachtoffers kunnen ook benoemd worden kwetsbare mensen die verleid of overgehaald worden tot radicalisering (De geradicaliseerde tot de islam bekeerde dader van een poging tot een aanslag was een blanke jongeman, eenzaam, met het aspergesyndroom een IQ van 64 met een cognitieve leeftijd van een 10 jarige).
Daders van terroristischs aanslagen of van extremistische daden kunnen eenlingen of groepen zijn met een link naar internationale terreur organisaties. Vier factoren voor radicalisering:
- - Blootgesteld zijn aan extremistische ideologieën
- - Blootgesteld zijn aan personen of groepen die ideologieën uitdragen
- - Een identiteitscrisis die gekanaliseerd wordt naar een agressieve en separatistische identiteit
- - Blootstelling aan een reeks van teleurstellingen
Het OV geeft geeft als locatie terroristen en gewelddadige extremisten een makkelijk doelwit. Met name busdiensten zijn slecht te beveiligen en te bewaken. Daders zijn zich bewust van het relatieve lage risico dat zij zelf lopen.
In Lancashire woonde zes inmiddels veroordeelde terroristen.
Het feit dat er geen nationaal gecoördineerd veiligheidsplan of -beleid is maakt een terroristische aanslag op het OV nog makkelijker. De verschillende partners hebben samen op de verschillende locaties gekeken wat er allemaal verbeterd kan worden. Die verbetermogelijkheden lagen op veel terreinen. Een greep uit de bevindingen: De communicatie systemen werkte niet naar behoren. Het nationale dreigingniveau was niet gecommuniceerd met het personeel. Op de beelden van de bewakingscamera’s waren gezichten niet goed herkenbaar en niet alle plekken werden gedekt door de bewakingscamera’s. Mankementen werden niet gerapporteerd en gerapporteerde mankementen werden niet tijdig verholpen. Het camera systeem werd niet goed onderhouden. In de sollicitatie procedure werden referenties niet altijd goed gecheckt. Officieel bezoek werd niet altijd in – en uit gecheckt. Niet iedereen droeg een identificatiebewijs zichtbaar. Grote afvalcontainers waren veelal niet afgesloten, en deze locaties werden niet meegenomen in de surveillance. Medewerkers die surveillerende taken had waren hier niet voor opgeleid. Er waren geen evacuatieplannen. Medewerkers zijn niet getraind in het voorkomen van en optreden bij een terroristische aanval. Er vind geen accreditatie plaats voor OV locaties.
Reactie
De aanpak richtte zich vervolgens op vier punten: bewustwording, veiligheidsplannen, training en accreditatie. Men is begonnen om medewerkers van OV bedrijven briefings te geven door de van de anti terreur eenheid van de politie. Deze briefings zijn gericht op bewustwording en op preventie. Ook werden OV bedrijven voorzien van geschreven handleidingen met veiligheidsvoorschriften en procedures die in publieke ruimte kunnen worden opgehangen. Ook werd een DVD gemaakt om organisaties te helpen bij het maken van veiligheidsplannen. In deze plannen moeten o.a. de volgende onderwerpen worden opgenomen: communicatie, bewakingsvideo’s, risico management, achtergebleven bagage, afval, parkeren van voertuigen en surveillance . De buschauffeurs kregen een aparte training middels een DVD (deze is later ook tot een landelijke instructie gemaakt). Ook werd een training gemaakt voor de OV-bedrijfen voor hoe een terroristische aanslag te voorkomen en in het geval van een terroristische aanslag, hoe op te treden en af te handelen. Tot slot is een ‘SafeMark’ geïntroduceerd, een keurmerk voor veilige OV locaties.
Evaluatie
Uit de evaluatie blijkt dat er in 165 busstations workshops gegeven zijn . 4000 buschauffeurs zijn geïnstrueerd. Alle OV bedrijven hebben nu hun eigen veiligheidsplannen. Alle grote busstations hebben een SafeMark. Uit een enquête bleek na afloop dat het OV personeel zich nu bewust is van de risico’s en dat hun kennis over het onderwerp was toegenomen, dat zij nu beter toegerust zijn, voelen zich gesteund door de organisatie, voelen zich aangespoord tot verbeteringen in de toekomst. Zes maanden later vond 92% dat er significante verbeteringen waren doorgevoerd.
Dit traject heeft zowel bij andere regio’s als landelijk navolging gekregen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten